Czym są systemy zasysania dymu? - system detekcji dymu

Systemy zasysania dymu, znane również jako ASD (Aspirating Smoke Detection), to zaawansowane rozwiązania w dziedzinie ochrony przeciwpożarowej, które służą do wczesnego wykrywania dymu. W przeciwieństwie do tradycyjnych czujek dymu, które monitorują powietrze w bezpośrednim otoczeniu, ASD aktywnie pobierają próbki powietrza z chronionej przestrzeni za pomocą rur i analizują je w centralnej jednostce. Dzięki temu systemy te mogą wykryć pożar na bardzo wczesnym etapie, zanim jeszcze dojdzie do otwartego płomienia i gęstego zadymienia.

Elementy systemu detekcji dymu

Główne elementy systemu ASD to:

• Rury zasysające
  To sieć rur, które rozciągają się po całym chronionym obszarze. Rury te są zazwyczaj wykonane z tworzywa sztucznego i mogą mieć różną średnicę, w zależności od specyfiki instalacji. Rury te tworzą system dystrybucji powietrza.
• Otwory zasysające
  Umieszczone są na rurach zasysających i służą do pobierania próbek powietrza z otoczenia . Otwory te są rozmieszczone w strategicznych miejscach, tak aby zapewnić kompleksowe pokrycie monitorowanej przestrzeni. Otwory te są traktowane jako równoważne czujkom punktowym. Otwór zasysający może chronić powierzchnię do 100 m².
• Jednostka centralna (detektor zasysający)
  To serce systemu, w którym znajduje się czujnik dymu, pompa zasysająca oraz elektronika sterująca.
• Czujnik dymu
  Analizuje pobrane próbki powietrza pod kątem obecności cząstek dymu. Czujniki te mogą wykorzystywać różne technologie, np. optyczne lub laserowe, aby wykryć nawet najmniejsze ilości dymu.
• Pompa zasysająca
  Zapewnia ciągły przepływ powietrza przez system rur, umożliwiając pobieranie próbek powietrza z monitorowanej przestrzeni i transport do jednostki centralnej.
• Elektronika sterująca
  Odpowiedzialna jest za sterowanie pracą systemu, analizę sygnałów z czujnika oraz przekazywanie informacji o alarmie do centrali sygnalizacji pożarowej.
• Filtry
  Systemy zasysające często wyposażone są w filtry, które oczyszczają pobierane powietrze z zanieczyszczeń, takich jak kurz i pył. Dzięki temu zwiększa się skuteczność detekcji i zmniejsza ryzyko fałszywych alarmów.
• Centrala sygnalizacji pożarowej (CSP)
  Odbiera sygnały z jednostki centralnej i uruchamia alarm w przypadku wykrycia pożaru. Centrala może również wskazać dokładną lokalizację zagrożenia, w przypadku systemów adresowalnych. Centrala sygnalizacji pożarowej (CSP) jest urządzeniem, które odbiera sygnały z detektorów i ręcznych ostrzegaczy pożarowych, przetwarza te sygnały w celu określenia czy wystąpił alarm pożarowy oraz wizualnie i akustycznie wskazuje stan alarmowania. CSP monitoruje również poprawność działania systemu i ostrzega o każdej usterce.
• Sygnalizatory
  System sygnalizacji pożarowej musi być wyposażony w sygnalizatory alarmowe, zarówno akustyczne, jak i optyczne, aby skutecznie powiadomić osoby znajdujące się w budynku o zagrożeniu pożarowym.
• Zasilanie
  Systemy ASD wymagają niezawodnego zasilania, aby zapewnić ciągłą pracę. Zasilanie może być realizowane za pomocą zasilaczy i akumulatorów, które zapewniają rezerwowe zasilanie w przypadku awarii zasilania podstawowego.

Jak działają systemy zasysania dymu?

Systemy zasysania dymu działają na zasadzie aktywnego pobierania próbek powietrza z chronionej przestrzeni i analizowania ich w centralnej jednostce. Rury ssące tworzą sieć, przez którą powietrze jest zasysane do detektora. Systemy te charakteryzują się wysoką czułością i zdolnością do wykrywania pożaru na bardzo wczesnym etapie. Proces detekcji przebiega następująco:

• Pobieranie powietrza
  Za pomocą pompy zasysającej, powietrze jest ciągle zasysane przez otwory umieszczone w rurach.
• Transport do detektora
  Zasysane powietrze jest transportowane siecią rur do centralnej jednostki detekcyjnej, gdzie znajduje się czujnik dymu.
• Analiza powietrza
  W jednostce centralnej, czujnik analizuje próbki powietrza na obecność cząstek dymu. Czujniki te mogą wykorzystywać różne technologie, np. optyczne, do wykrywania dymu.
• Wykorzystanie algorytmów
  Systemy zasysania dymu wykorzystują zaawansowane algorytmy do analizy sygnałów z czujnika. Algorytmy te pozwalają na odróżnienie dymu pożarowego od innych zanieczyszczeń.
• Sygnalizacja alarmu
  W przypadku wykrycia dymu system uruchamia alarm. Informacja o wykryciu zagrożenia jest przekazywana do centrali sygnalizacji pożarowej.
• Wskazanie miejsca pożaru
  Systemy adresowalne, umożliwiają precyzyjne wskazanie miejsca, w którym wykryto dym.
• Zapewnienie odpowiedniego przepływu
  Systemy zasysania dymu zapewniają odpowiedni przepływ powietrza przez sieć rur.

W systemach zasysających otwory zasysające są traktowane jako równoważne czujkom punktowym. Otwór zasysający może chronić powierzchnię do 100 m². Systemy zasysania dymu znajdują zastosowanie w różnych miejscach, takich jak przestrzenie międzystropowe, międzypodłogowe i korytarze. W przypadku przestrzeni o wysokości przekraczającej 1 metr, należy je traktować jak pomieszczenia. Systemy te są szczególnie skuteczne w dużych przestrzeniach, a także w miejscach gdzie montaż tradycyjnych czujek jest utrudniony. Czujki zasysające są bardzo czułe, ale potrzebują czasu na dotarcie dymu do detektora przez rurki. Istotne jest uwzględnienie prędkości przepływu powietrza, która ma wpływ na czas zadziałania czujek dymu.

Gdzie zastosować system wczesnej detekcji dymu?

Systemy detekcji dymu są idealne do ochrony przestrzeni, gdzie wczesne wykrycie pożaru ma kluczowe znaczenie. Znajdują zastosowanie w:

• Centrach danych i serwerowniach
  Wczesne wykrycie dymu może zapobiec poważnym uszkodzeniom sprzętu i utracie danych.
• Magazynach wysokiego składowania
  Systemy zasysania są skuteczne w dużych przestrzeniach o utrudnionym dostępie.
• Obiektach zabytkowych
  ASD pozwalają na ochronę cennych obiektów bez naruszania ich struktury.
• Pomieszczeniach o specjalnych wymaganiach
  Np. w pomieszczeniach czystych, gdzie ważne jest szybkie wykrycie dymu bez wywoływania fałszywych alarmów.

Zalety zasysających systemów

Systemy zasysania dymu (ASD) mają wiele zalet, które sprawiają, że są niezastąpione w ochronie przeciwpożarowej. Przede wszystkim:

• Wczesne wykrywanie
  Systemy ASD wykrywają dym na bardzo wczesnym etapie pożaru, co daje więcej czasu na podjęcie działań.
• Wysoka czułość
  Są bardziej czułe niż tradycyjne czujki dymu, szczególnie w warunkach słabej wentylacji.
• Odporność na warunki środowiskowe
  Mogą pracować w trudnych warunkach, np. w miejscach o wysokim zapyleniu lub temperaturze.
• Elastyczność instalacji
  System można dostosować do różnych układów i wielkości pomieszczeń.
• Możliwość stosowania w przestrzeniach o nietypowej architekturze
  gdzie montaż tradycyjnych czujek jest utrudniony.
• Minimalizacja fałszywych alarmów
  Dzięki zastosowaniu filtrów i zaawansowanych algorytmów ASD potrafią odróżnić dym pożarowy od innych zanieczyszczeń, co zmniejsza liczbę fałszywych alarmów.

Wady systemu wczesnego wykrywania dymu

Jednak mimo licznych zalet, ASD nie są pozbawione wad. Dlatego przed wyborem ASD warto dokładnie przeanalizować warunki, w jakich ma on działać, aby maksymalnie wykorzystać jego zalety i zminimalizować potencjalne ograniczenia. Przede wszystkim:

• Wyższy koszt
  W porównaniu z tradycyjnymi czujkami dymu, systemy ASD są zazwyczaj droższe.
• Bardziej złożona instalacja
  Wymagają precyzyjnego projektu i wykonania.
• Konieczność regularnej konserwacji
  Aby zapewnić niezawodne działanie, systemy ASD wymagają regularnych przeglądów i konserwacji.

Podsumowanie

Systemy zasysania dymu to inwestycja w bezpieczeństwo, szczególnie w miejscach, gdzie wczesne wykrycie pożaru jest kluczowe dla ochrony życia i mienia. Mimo wyższych kosztów początkowych, ich skuteczność, czułość i elastyczność sprawiają, że są one coraz częściej wybierane jako podstawowy system detekcji pożaru. Dla nowicjuszy w temacie PPOŻ warto podkreślić, że wybór odpowiedniego systemu zależy od specyfiki danego obiektu, dlatego zawsze warto skonsultować się ze specjalistą w dziedzinie ochrony przeciwpożarowej. Dobrze zaprojektowany i zainstalowany system ASD może być niezastąpiony w zapewnieniu bezpieczeństwa.