Jak dobrać czujkę pożarową do rodzaju pożaru? - system sygnalizacji pożaru

Systemy sygnalizacji pożaru (SSP), znane również jako SAP, odgrywają kluczową rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa w budynkach i innych obiektach. Ich głównym zadaniem jest wczesne wykrycie zagrożenia, takiego jak dym, płomienie czy nagły wzrost temperatury, oraz natychmiastowe przekazanie informacji o pożarze do osób przebywających w chronionym miejscu.

Odpowiedni dobór czujek pożarowych jest kluczowy, ponieważ różne materiały i substancje mogą reagować na ogień w odmienny sposób. Pożary, ze względu na swoją gwałtowność, zdolność do szybkiego rozprzestrzeniania się oraz niszczycielską moc, stanowią poważne zagrożenie nie tylko dla mienia, ale także dla zdrowia i życia ludzi. Właściwie dobrany system wykrywania pożaru może zatem nie tylko zapobiec katastrofalnym stratom materialnym, ale przede wszystkim uratować życie.

W tym artykule omówimy, jak dobrać odpowiednią czujkę pożarową w zależności od rodzaju pożaru, z jakim możemy mieć do czynienia.

Zjawiska pożarowe wykrywane przez czujki pożarowe

Wykrywanie zjawisk pożarowych jest kluczowym elementem zapewnienia bezpieczeństwa w budynkach. System sygnalizacji pożarowej składa się z różnych rodzajów czujek, takich jak czujki dymu, czujki ciepła oraz czujki płomienia.

Produkty spalania, które mogą być wykrywane przez czujki pożarowe to:

• Dym, zawierający cząstki stałe i gazy pożarowe
• Ciepło
• Promieniowanie elektromagnetyczne w paśmie podczerwieni i ultrafioletu

Podział czujek pożarowych  - system sygnalizacji pożaru

Podział czujek pożarowych w systemie sygnalizacji pożaru jest kluczowy dla skutecznego alarmu przeciwpożarowego. Właściwe rozmieszczenie czujek w pomieszczeniach powinno być zgodne z wytycznymi ministra spraw wewnętrznych i administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. dotyczących ochrony przeciwpożarowej budynków. Właściwy dobór i instalowanie odpowiedniej liczby czujek w każdym pomieszczeniu jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa.

Podział ze względu na wykrywane zjawiska pożarowe:

• Czujniki dymu działające na zasadzie:

-jonizacji

-rozpraszania światła na cząsteczkach dymu

-pochłaniania światła przez dym

• Czujki ciepła reagujące na:

-szybkość wzrostu temperatury wokół elementu pomiarowego

-przekroczenie określonej statycznej temperatury zadziałania wokół tego elementu

• Czujki płomienia, wykrywające:

- promieniowanie podczerwone emitowane przez płomień

-promieniowanie ultrafioletowe emitowane przez płomień

• Czujki gazu, wykrywające gazy emitowane podczas pożaru, głównie CO, CO2, NO2
• Czujki wielodetektorowe, zawierające kombinacje detektorów ww. czujek

Pożary testowe

Aby właściwie zrozumieć podział czujek pożarowych oraz ich zdolność do skutecznej detekcji, warto zwrócić uwagę na fakt, że różne substancje spalają się w odmienny sposób. Jedne przedmioty podczas spalania wydzielają dużą ilość dymu i mały płomień, inne dymu nie wydzielają ale tworzą duży płomień. 

Charakterystyka pożarów:

Opracowane na podstawie: Wytyczne SITP WP-02:2021

Zasady doboru czujek pożarowych do rodzaju pożaru

Każda czujka pożarowa jest zaprojektowana do wykrywania konkretnego rodzaju zagrożenia pożarowego, np. dymu, ciepła czy płomieni. Istnieją też czujki, które potrafią wykrywać różne rodzaje zagrożeń naraz – nazywa się je czujkami wielodetektorowymi, są one bardziej zaawansowane. Wybór odpowiednich czujek, oraz rozmieszczenie czujek pożarowych zależy od projektanta, który na etapie planowania systemu przeciwpożarowego decyduje, które rozwiązanie będzie najlepsze dla danego budynku.

Stopień przydatności czujki w pożarach testowych  A- bardzo przydatna, B- przydatna, C - jeszcze przydatna, N - nieprzydatna

Rodzaje czujek pożarowych w SSP - projektowanie

Efektywność systemu sygnalizacji pożarowej zależy zależy głównie od właściwego doboru czujek oraz ich umiejscowienia w nadzorowanym pomieszczeniu. Jest to bardzo trudne zadanie stojące przed projektantem, by system zabezpieczenia wykrył  rozwój pożaru w początkowej fazie oraz nie powodował fałszywych alarmów.

Warto zatem podczas dobru czujek zadać sobie następujące pytania:

• Jakie może być prawdopodobne źródło pożaru i jego prawdopodobny rozwój w początkowej fazie?
• Jakie mogą być źródła fałszywych alarmów w dozorowanym obszarze?
• Jaka jest wysokość pomieszczenia?
• Jaki wpływ może mieć środowisko i warunki otoczenia na zdolność czujki do wykrywania pożaru i jej działanie?

Podsumowanie

Dobór odpowiednich czujek pożarowych w systemie sygnalizacji pożaru (SSP) jest kluczowy dla skutecznego wykrycia zagrożeń pożarowych w różnych środowiskach. Różne rodzaje czujek są przystosowane do wykrycia pożaru i jego określonych zjawisk, takich jak dym, ciepło, płomienie czy gazy pożarowe, a ich skuteczność zależy od specyfiki potencjalnego pożaru. Projektanci muszą uwzględniać różne czynniki, takie jak typ materiałów obecnych w pomieszczeniu, wysokość pomieszczeń oraz potencjalne źródła fałszywych alarmów, aby zaprojektować system, który będzie zarówno efektywny w wykrywaniu początkowej fazy pożaru, jak i minimalizował ryzyko niepotrzebnych alarmów.