Jak dobrać i kiedy stosować klapy dymowe na klatkach schodowych? - Oddymianie budynku

Oprócz płomieni i wysokiej temperatury, dym jest jednym z największych zagrożeń związanych z rozprzestrzenianiem się ognia. Dlatego tak istotne jest skuteczne działanie systemów oddymiających, zwłaszcza klap dymowych.

Klapy dymowe są niezbędnym elementem systemu oddymiania budynków w przypadku pożaru. Ich głównym celem jest usunięcie dymu i ciepła z budynku, co pozwala zapewnić wentylację i bezpieczną ewakuację osób. Aby dobrze dobrać klapę dymową, należy uwzględnić wymiar budynku, jego powierzchnię czynną, oraz otwór przez który będzie odprowadzany dym. Klapy dymowe muszą być odporności ogniowej i zamontowane w odpowiednich miejscach takich jak klatki schodowe.

Czy montaż klap dymowych jest konieczny?

Zgodnie z § 245 pkt 1 i 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury [28], klatki schodowe w budynkach średniowysokich użyteczności publicznej (ZL I, II i III) oraz zamieszkania zbiorowego (ZL V), jak również w budynkach niskich (ZL II) i niektórych budynkach przemysłowych, powinny być obudowane, zamykane drzwiami oraz wyposażone w urządzenia zapobiegające zadymieniu lub służące do usuwania dymu.

Rodzaje klap dymowych

Oprócz parametrów pracy, na wybór klapy dymowej wpływa także rodzaj napędu i sterowania.

Producenci klap oferują szeroką gamę rozwiązań, w tym:

• Klapy dymowe sterowane pneumatycznie z układem termowyzwalacza
• Klapy dymowe sterowane siłownikiem elektrycznym 24V współpracującym z systemem przeciwpożarowym
• Klapy dymowe sterowane sprężyną gazową z bezpiecznikiem termicznym

Możemy wybierać spośród różnych typów klap dymowych, w tym wolnostojących, które mogą być jedno- lub dwuskrzydłowe, klap montowanych w pasmach świetlnych oraz nowoczesnych systemów sterowanych pneumatycznie.

Wymiar  klap oddymiających - warunki techniczne

Powierzchnia czynna klap dymowych musi zapewnić wystarczającą przepustowość dla przewietrzania budynku, z uwzględnieniem odległości pomiędzy klapami.

Aby zapewnić odpowiednią skuteczność usuwania dymu przez klapę, należy zadbać o montaż klap dymowych. Zgodnie z polską normą bezpieczeństwa  PN-B-02877-4, która określa standardy obliczania powierzchni klap dymowych oraz ich rozmieszczenia w grawitacyjnych instalacjach do odprowadzania dymu i ciepła.

W budynkach niskich i średniowysokich obiekty powinny mieć powierzchnię czynną otworu oddymiającego wynoszącą co najmniej 5% powierzchni rzutu poziomego podłogi klatki schodowej dla kondygnacji z największą klatką, jednak nie mniej niż 1 m².

W przypadku budynków wysokich powierzchnia ta powinna wynosić 7,5%, ale nie mniej niż 1,5 m².

Rozmieszczenie klap dymowych

Każda klapa dymowa musi być otwierać w sposób szybki i skuteczny, aby napowietrzać wnętrze budynku w przypadku pożaru. Odpowiednie rozmieszczenie ma kluczowe znaczenie dla odporności ogniowej budynku oraz skuteczności ewakuacji osób z obiektu.

Otwory w dachu pod klapy dymowe powinny być sytuowane możliwie jak najbardziej centralnie względem podstawy klatki schodowej. W przypadku klatek schodowych ze skośnymi stropami, otwory te powinny być zlokalizowane w górnej jednej trzeciej części stropu. Ważne jest, aby otwór klapy dymowej nie był ograniczany przez pokrycie stropu, podciągi, belki ani inne przeszkody.

Przeciwpożarowy system oddymiana - urządzenia

Urządzenia oddymiające powinny mieć klasę skuteczności działania co najmniej B300 30, zgodnie z normą PN-EN 12101-2 [39].

Powierzchnia urządzeń oddymiających nie powinna być ograniczana przez elementy konstrukcyjne, przewody rurowe, podciągi, belki lub inne podobne przeszkody.

Czerpnia powietrza kompensacyjnego nie powinna znajdować się w bezpośrednim sąsiedztwie okien pomieszczeń zagrożonych pożarem. Przy wyjściu ewakuacyjnym z klatki schodowej należy zastosować środki techniczne informujące o stanie pracy systemu oddymiania.

Podsumowanie

Właściwy dobór klapy pomoże w skutecznym przeprowadzeniu działań ratunkowych, umożliwi szybszą ewakuację i pomoże bezpiecznie opuścić zadymiony budynek.