Klasyfikacja reakcji na ogień a odporność ogniowa - poznaj klasyfikację ogniową wyrobów budowlanych i elementów budynku

Czy zastanawiałeś się kiedyś, jak różne materiały budowlane zachowują się w kontakcie z ogniem? Dzisiaj przybliżymy Ci dwie kluczowe klasyfikacje ogniowe: reakcję na ogień i odporność ogniową. Dowiesz się, co oznaczają poszczególne klasy, jakie są różnice między nimi oraz co wpływa na bezpieczeństwo pożarowe budynków.

Czym różni się klasyfikacja reakcji na ogień od odporności ogniowej?

Klasyfikacje ogniowe budynków są kluczowym elementem bezpieczeństwa pożarowego, a w ich ramach wyróżniamy dwie istotne kategorie: „reakcję na ogień” i „odporność ogniową”. Choć obie dotyczą ochrony przeciwpożarowej, każda z nich dostarcza odmiennych informacji, które wzajemnie się uzupełniają, ale nie zastępują.

Reakcja na ogień odnosi się do zachowania wyrobów budowlanych pod wpływem ognia, oceniając ich zdolność do zapłonu, szybkość palenia się, ilość wydzielanego ciepła, produkcję płonących kropel oraz ilość generowanego dymu. Te parametry mają kluczowe znaczenie dla możliwości wystąpienia i rozwoju pożaru.

Z kolei odporność ogniowa określa, przez ile minut elementy budowlane potrafią zachować swoje właściwości użytkowe podczas pożaru rozwiniętego, w tym nośność (oznaczaną jako „R”) oraz zdolność do ograniczania rozprzestrzeniania się ognia dzięki szczelności ogniowej („E”) i izolacyjności ogniowej („I”). Oba te aspekty są niezbędne do zapewnienia kompleksowej ochrony przeciwpożarowej w budynkach. Ten temat szerzej omawiamy w poprzednim blogu (KLASY ODPORNOŚCI OGNIOWEJ ELEMENTÓW BUDYNKU - KLASA ODPORNOŚCI POŻAROWEJ)

Klasyfikacja ogniowa wyrobów budowlanych - klasy reakcji na ogień

Klasy ogniowe wyrobów budowlanych są określane na podstawie badań i oceny wyników zgodnie z normami obowiązującymi we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Klasyfikacja ogniowa materiału musi być odpowiednio oznaczona na etykiecie.

Zgodnie z normą PN-EN 13501-1 jest 7 podstawowych klas: A1, A2, B, C, D, E, F, (z wyjątkiem posadzek i wyrobów liniowych). Klasa A1 jest najbardziej bezpieczna, wyroby oznaczone jako C, D, E i F mogą doprowadzać do gwałtownego rozprzestrzeniania się ognia.

• Klasa A1 – oznacza, że materiał lub wyrób nie przyczynia się do rozwoju pożaru, czyli nie reaguje na oddziaływania termiczne rozwiniętego pożaru (temperatura 800°C). Nawet w takich warunkach nie zapala się, nie wydzielając ciepła ani dymu.
• Klasa A2 – oznacza, że wyrób w warunkach pożaru rozwiniętego może wydzielać jedynie nieznaczne ilości ciepła.
• Klasa B – oznacza, że wyrób może przyczyniać się do rozwoju pożaru, ale w sposób ograniczony. Podczas badania w skali naturalnej, nawet przy źródle ognia o mocy cieplnej 300 kW (odpowiadającej płonącemu fotelowi), wyrób tej klasy nie wydziela aż tyle energii, by nastąpiło rozgorzenie.
• Klasa C – oznacza, że podczas badania wyrobu w skali naturalnej, przy źródle ognia o mocy 100 kW (odpowiadającym płonącemu koszowi na śmieci wypełnionemu papierami), nie nastąpi rozgorzenie, ale przy mocy cieplnej źródła ognia zwiększonej do 300 kW, rozgorzenie już nastąpi.
• Klasa D – oznacza, że podczas badania wyrobu w skali naturalnej rozgorzenie nastąpi nie wcześniej niż po dwóch, ale przed upływem 10 minut działania źródła ognia o mocy cieplnej 100 kW.
• Klasa E – oznacza, że podczas badania w skali naturalnej rozgorzenie nastąpiłoby przy źródle ognia o mocy cieplnej 100 kW bardzo szybko, przed upływem 2 minut. Jedynym wymaganiem wobec wyrobów tej klasy jest, aby próbka wyrobu poddana oddziaływaniu płomienia o intensywności porównywalnej do płonącej zapałki, nie spaliła się na długości większej niż 150 mm. Przy większym płomieniu lub wyższej temperaturze, ogień może objąć większą część lub cały wyrób. Wyroby tej klasy mogą wydzielać duże ilości dymu i ciepła. Nie sprawdza się ich pod kątem dymotwórczości, mogą więc wydzielać bardzo duże ilości toksycznego dymu.
• Klasa F – oznacza, że wyrób nie spełnia nawet wymagań klasy E, czyli może się bardzo łatwo zapalać i rozprzestrzeniać ogień na dużą odległość i powierzchnię nawet pod wpływem mniejszego oddziaływania niż płomień zapałki. Klasą F oznacza się także wyroby, które nie zostały poddane badaniom reakcji na ogień.

Klasy emisji dymu

Klasy emisji dymu są istotnym aspektem oceny materiałów budowlanych pod kątem bezpieczeństwa pożarowego, ponieważ dym jest jednym z głównych zagrożeń podczas pożaru. Klasyfikacja emisji dymu określa ilość i szybkość wytwarzania dymu, jaki materiał wydziela podczas spalania. Materiały są oceniane w trzech klasach: s1, s2 i s3.

To dodatkowa klasyfikacja towarzysząca euroklasom do A2 do D

s1 - prawie bez dymu

s2 - średnia ilość emisji dymu

s3 - intensywna emisja dymu

Oznaczenia materiałów które charakteryzuje możliwość wytwarzania kropli i cząstek

Jest to kolejny równie ważny aspekt bezpieczeństwa pożarowego, ponieważ płonące krople mogą przenosić ogień na inne materiały i przyczyniać się do szybszego rozprzestrzeniania się pożaru. Ocena tej cechy jest istotna przy wyborze materiałów budowlanych, zwłaszcza w kontekście ochrony przed pożarem i zapewnienia bezpieczeństwa użytkownikom budynków.

Ta klasyfikacja towarzyszy euroklasom od A2 do D

Klasa d0 oznacza, że materiał nie generuje żadnych płonących kropli ani cząstek, co jest najbezpieczniejszą opcją w kontekście minimalizowania ryzyka rozprzestrzeniania się ognia.

Klasa d1 wskazuje, że materiał może wydzielać płonące krople lub cząstki, ale w ograniczonej ilości i przez krótki czas, co stwarza umiarkowane zagrożenie.

Klasa d2 oznacza, że materiał może generować płonące krople lub cząstki w znacznej ilości i przez dłuższy czas, co stanowi większe ryzyko rozprzestrzeniania się ognia.

Klasy reakcji na ogień materiałów budowlanych - Podsumowanie

Zrozumienie klasyfikacji ogniowej materiałów budowlanych jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa pożarowego w budynkach. Klasy reakcji na ogień oraz odporności ogniowej dostarczają kompleksowych informacji, które pomagają w ocenie ryzyka pożarowego i wyborze odpowiednich materiałów. Klasy emisji dymu oraz zdolność materiałów do generowania płonących kropli i cząstek są dodatkowymi kryteriami, które wpływają na bezpieczeństwo użytkowników budynków. Dlatego warto zwracać uwagę na te klasyfikacje, aby skutecznie chronić siebie i innych przed zagrożeniami związanymi z pożarem.