Kontrola straży pożarnej w budynku - co warto wiedzieć i jak się przygotować?

Bezpieczeństwo pożarowe to podstawa – zarówno w firmach, jak i budynkach użyteczności publicznej. Kontrole Państwowej Straży Pożarnej (PSP) mają na celu nie tylko sprawdzenie zgodności z przepisami, ale przede wszystkim ochronę życia i mienia. Warto więc wiedzieć, czego się spodziewać i jak odpowiednio się przygotować.

W tym artykule wyjaśnimy, na jakiej podstawie PSP przeprowadza kontrole, jakie aspekty bezpieczeństwa są sprawdzane oraz jak wygląda cały proces. Kluczem do spokojnej i sprawnej kontroli jest dobra organizacja oraz traktowanie jej jako okazji do podniesienia poziomu bezpieczeństwa. Dowiedz się, jak podejść do tego tematu i uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek! 

Podstawa prawna i uprawnienia kontrolne

Organy PSP posiadają specjalne uprawnienia kontrolne, włączając w to prawo do nałożenia grzywny w formie mandatu karnego za stwierdzone nieprawidłowości. Działania te są regulowane przez:

• Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 października 2005 r. w sprawie czynności kontrolno-rozpoznawczych przeprowadzanych przez Państwową Straż Pożarną.
• Ustawę z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej.

Planowanie i przeprowadzanie kontroli w obiekcie

Kontrole przeprowadzane przez Państwową Straż Pożarną (PSP) są inicjowane na podstawie rocznego planu, ale również w reakcji na różnorodne zgłoszenia i zlecenia

• Roczny plan czynności kontrolno-rozpoznawczych – PSP opracowuje roczny harmonogram kontroli, które mają na celu systematyczne monitorowanie przestrzegania przepisów przeciwpożarowych w różnych obiektach.
• Zgłoszenia zakładu o zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej – zakłady, które potencjalnie mogą spowodować poważne awarie przemysłowe, są objęte szczególnym nadzorem i mogą podlegać kontrolom w związku z tymi zgłoszeniami.
• Zlecenia starosty, polecenia sądu, prokuratora lub NIK – kontrole mogą być również inicjowane na polecenie innych organów państwowych, takich jak starosta, sąd, prokuratura lub Najwyższa Izba Kontroli (NIK).
• Zgłoszenia obiektu wymagającego opinii lub stanowiska PSP w zakresie ochrony przeciwpożarowej – obiekty, które wymagają formalnej opinii lub stanowiska PSP w kwestiach ochrony przeciwpożarowej, mogą zostać skontrolowane w związku z tymi zgłoszeniami.
• Zawiadomienia o zagrożeniu życia, zdrowia, mienia lub środowiska – w sytuacjach, gdy istnieje zgłoszone zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi, mienia lub środowiska, PSP może przeprowadzić kontrolę w trybie pilnym.
• Wystąpienie istotnych nowych okoliczności z zakresu stanu bezpieczeństwa na terenie działania komendy powiatowej (miejskiej) PSP - Ostatni punkt, czyli wystąpienie istotnych nowych okoliczności dotyczących bezpieczeństwa, odnosi się do sytuacji, gdy na danym terenie pojawią się nowe czynniki lub wydarzenia, które mogą wpłynąć na poziom bezpieczeństwa przeciwpożarowego.
  Przykłady takich okoliczności mogą obejmować:
  ◦ Zmiany w przepisach: Nowe regulacje lub aktualizacje istniejących przepisów przeciwpożarowych mogą wymagać weryfikacji, czy obiekty są z nimi zgodne.
  ◦ Incydenty pożarowe: Pożary, które miały miejsce w regionie, mogą prowadzić do kontroli prewencyjnych w podobnych obiektach, aby uniknąć powtórzenia się takich sytuacji.
  ◦ Nowe technologie: Wprowadzenie nowych technologii lub materiałów budowlanych może wymagać oceny ich wpływu na bezpieczeństwo pożarowe.
  ◦ Informacje o potencjalnych zagrożeniach: Sygnały o zaniedbaniach w zakresie ochrony przeciwpożarowej, które dotarły do komendy PSP.
  ◦ Zmiany w użytkowaniu obiektów: Przekształcenie przeznaczenia budynku lub sposobu jego użytkowania może skutkować koniecznością przeprowadzenia ponownej kontroli w kontekście przepisów ppoż.
  ◦ Inne zdarzenia: Inne sytuacje, które w ocenie komendanta powiatowego (miejskiego) PSP mają znaczący wpływ na bezpieczeństwo.

Wszystkie te sytuacje wskazują, że działania kontrolne PSP są elastyczne i dostosowane do zmieniających się okoliczności, co ma na celu zapewnienie jak najwyższego poziomu ochrony przeciwpożarowej.

Zawiadomienie o kontroli i jej przebieg

Zazwyczaj kontrolowany przedsiębiorca powinien być poinformowany o kontroli z wyprzedzeniem:

• Minimum 7 dni przed planowanymi czynnościami kontrolno-rozpoznawczymi.
• Minimum 3 dni przed, jeśli obiekt wymaga opinii PSP w zakresie ochrony przeciwpożarowej.
• Kontrola bez zapowiedzi jest możliwa, gdy istnieje bezpośrednie zagrożenie życia lub pożarem.

Przebieg kontroli przeprowadzanej przez Państwową Straż Pożarną (PSP) jest procesem, który ma na celu szczegółową ocenę stanu bezpieczeństwa przeciwpożarowego w kontrolowanym obiekcie.

Kontrole mogą przeprowadzać strażacy oraz inne osoby posiadające upoważnienie od właściwego Komendanta PSP.

Czas trwania kontroli Kontrole są zazwyczaj przeprowadzane w godzinach pracy kontrolowanego obiektu. Jednakże, jeśli istnieje podejrzenie zagrożenia życia lub ryzyka pożaru, kontrola może odbyć się poza godzinami pracy oraz w dni wolne od pracy.

Podczas kontroli sprawdzane są różne aspekty bezpieczeństwa przeciwpożarowego, w tym między innymi:

• Stan dróg ewakuacyjnych, w tym ich prawidłowe oznakowanie.
• Instalacje sygnalizacyjno-alarmowe.
• Oświetlenie awaryjne.
• Obudowa i zabezpieczenie przed dymem klatek schodowych
• Podręczny sprzęt gaśniczy, hydranty oraz zaopatrzenie w wodę.
• Stałe urządzenia gaśnicze (np. tryskacze).
• Znajomość procedur postępowania ewakuacyjnego.
• Przestrzeganie przepisów przeciwpożarowych.
• Zgodność zastosowanych w obiekcie rozwiązań technicznych z wymaganiami ochrony przeciwpożarowej.
• Zgodność obiektu z projektem budowlanym.
• Wymogi bezpieczeństwa w zakładzie stwarzającym zagrożenie wystąpienia poważnej awarii przemysłowej.
• Warunki do przeprowadzenia działań ratowniczych przez jednostki ochrony przeciwpożarowej.
• Poprawność instrukcji bezpieczeństwa pożarowego.

W trakcie kontroli może zaistnieć konieczność przeprowadzenia prób w celu sprawdzenia prawidłowości działania urządzeń. Kontrolowany ma obowiązek umożliwić przeprowadzenie kontroli, udzielić niezbędnych informacji i wyjaśnień, zapewnić odpowiednie warunki pracy kontrolerom, umożliwić dostęp do obiektów, zapewnić wgląd w dokumentację, umożliwić sporządzenie kopii niezbędnych dokumentów oraz pozwolić na prowadzenie dokumentacji fotograficznej.

Podsumowanie

Kontrola straży pożarnej w budynku to nie tylko obowiązek, ale przede wszystkim element dbania o bezpieczeństwo ludzi i mienia. PSP działa zarówno planowo, jak i reagując na zgłoszenia, dlatego warto być przygotowanym na każdą ewentualność.

Aby uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek, kluczowe jest przestrzeganie przepisów przeciwpożarowych, regularne przeglądy sprzętu gaśniczego, zapewnienie drożnych dróg ewakuacyjnych oraz zgodność dokumentacji z wymaganiami. Kontrole mogą obejmować różne aspekty – od oznakowania wyjść po stan hydrantów i systemów alarmowych.