Scenariusz Pożarowy – Klucz do Bezpiecznych Obiektów

Scenariusze pożarowe stanowią fundamentalny element projektowania skutecznych systemów zabezpieczeń przeciwpożarowych (ppoż.), takich jak systemy sygnalizacji pożarowej (SSP). Opisują one możliwe sekwencje zdarzeń w przypadku pożaru, uwzględniając specyfikę danego obiektu oraz przewidywane ryzyka. Dzięki temu pozwalają na precyzyjne zaplanowanie zabezpieczeń i działań, które będą niezbędne w sytuacji zagrożenia.

Dlaczego scenariusze pożarowe są ważne?

Odpowiednio opracowane scenariusze pożarowe odgrywają niezwykle istotną rolę w procesie zapewniania bezpieczeństwa. Ich najważniejsze zadania to:

• Przewidywanie rozwoju pożaruw danym obiekcie oraz potencjalnych jego skutków.
• Optymalizacja rozmieszczenia urządzeń ppoż., aby mogły skutecznie chronić zarówno ludzi, jak i mienie.
• Zapewnienie efektywnego działania SSP oraz innych systemów ppoż. w różnych sytuacjach awaryjnych.
• Wsparcie ewakuacji poprzez zagwarantowanie jej bezpieczeństwa i koordynacji.
• Planowanie działań ratowniczych już na etapie projektowania obiektu, co pozwala na szybszą i bardziej skuteczną reakcję w przypadku pożaru

Dobrze zaprojektowany scenariusz pożarowy to podstawa skutecznego systemu ochrony przeciwpożarowej.

Czy scenariusz pożarowy jest wymagany?

Tak, scenariusz pożarowy jest wymagany w określonych przypadkach. Zgodnie z polskimi przepisami, scenariusz pożarowy jest obowiązkowy na etapie projektu technicznego dla obiektów, w których przewiduje się:

• System sygnalizacji pożarowej
• Stałe urządzenia gaśnicze
• Urządzenia oddymiające
• Urządzenia zapobiegające zadymieniu

Wymóg ten wynika z:

• Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. 109 poz. 719 z póź. zm.).
• Rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 17 listopada 2016 r. w sprawie sposobów deklarowania właściwości użytkowych wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym (Dz. U. z 2016, poz. 1966 z późń. zm.)

Scenariusz pożarowy - kto opracowuje ?

Nie ma formalnych wymagań co do uprawnień osoby opracowującej scenariusz pożarowy. W praktyce często zajmuje się tym:

• Projektant SSP
• Projektant wentylacji (ze względu na dużą liczbę sterowań po stronie instalacji wentylacji mechanicznej)
• Rzeczoznawca ds. zabezpieczeń ppoż. lub osoba z nim współpracująca

Jak powstaje scenariusz pożarowy obiektu?

Opracowanie scenariusza pożarowego to proces składający się z kilku etapów, który wymaga ścisłej współpracy między projektantem a rzeczoznawcą ds. zabezpieczeń ppoż. Każdy z etapów jest kluczowy dla stworzenia skutecznych i realistycznych rozwiązań.

1. Analiza obiektu

Pierwszym krokiem jest szczegółowa analiza obiektu, która obejmuje:

• Przeznaczenie i sposób użytkowania – różne typy budynków, takie jak biura, magazyny czy hotele, mają różne wymagania i charakterystyki zagrożeń pożarowych.
• Identyfikację zagrożeń pożarowych – w tym potencjalnych źródeł ognia oraz materiałów łatwopalnych znajdujących się w obiekcie.
• Rozwiązania budowlano-architektoniczne – ważne są informacje o podziale budynku na strefy pożarowe, dostępności dróg ewakuacyjnych oraz funkcjonowaniu systemów wentylacyjnych.
• Zastosowane zabezpieczenia przeciwpożarowe – zarówno aktywne, takie jak tryskacze czy systemy oddymiania, jak i pasywne, np. odporność ogniowa konstrukcji budynku.
• Charakterystykę użytkowników – analizie poddaje się liczbę osób, ich mobilność, wiek, stan zdrowia czy inne szczególne cechy, które mogą wpłynąć na proces ewakuacji.

2. Określenie możliwych scenariuszy pożarowych

Na podstawie wyników analizy opracowuje się różne scenariusze, które przewidują, jak pożar może się rozwijać w konkretnych warunkach obiektu.

3. Analiza skutków scenariuszy

Każdy z opracowanych scenariuszy wymaga szczegółowego przestudiowania, w tym:

• Oszacowania czasu ewakuacji – określa się zarówno dostępny czas bezpiecznej ewakuacji (DCBE), jak i wymagany czas bezpiecznej ewakuacji (WCBE).
• Przewidywania działania systemów ppoż. – weryfikacji, jak zadziałają poszczególne systemy, takie jak SSP, oddymianie czy gaszenie.
• Oceniania potencjalnych strat – oszacowania zarówno strat materialnych, jak i niematerialnych, które mogą wyniknąć z pożaru.

4. Opracowanie tabeli sterowań

Efektem końcowym jest stworzenie tabeli sterowań, która jasno określa, jakie działania powinny podjąć poszczególne urządzenia ppoż. w różnych scenariuszach pożarowych.

Opracowanie scenariusza pożarowego a Systemy Sygnalizacji Pożarowej (SSP)

Scenariusze pożarowe są kluczowym elementem projektowania Systemów Sygnalizacji Pożarowej. Na ich podstawie definiuje się:

• Dobór i rozmieszczenie czujek pożarowych – odpowiednie czujki, np. optyczne, termiczne czy wielosensorowe, dobiera się w zależności od specyfiki zagrożeń w danym obiekcie.
• Rozmieszczenie sygnalizatorów ostrzegawczych – sygnalizatory akustyczne i optyczne powinny być rozmieszczone tak, aby zapewnić skuteczne ostrzeżenie wszystkich osób przebywających w budynku.
• Warianty alarmowania – w zależności od scenariusza, alarm może być zaprogramowany jako dwustopniowy, sekwencyjny lub obejmujący konkretne strefy.
• Sterowanie urządzeniami ppoż. – SSP może automatycznie aktywować inne systemy zabezpieczeń, takie jak oddymianie, gaszenie czy kontrola dostępu, w odpowiedzi na rozwój pożaru.

Podsumowanie

Scenariusze pożarowe to nieodzowny element projektowania nowoczesnych i bezpiecznych obiektów. Umożliwiają one kompleksowe uwzględnienie potencjalnych zagrożeń pożarowych i opracowanie skutecznych systemów zabezpieczeń. Ścisła współpraca projektanta z rzeczoznawcą ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych odgrywa kluczową rolę w przygotowaniu scenariuszy i tabeli sterowań, które realnie podnoszą poziom bezpieczeństwa.