Trasy kablowe - przewody w systemach ppoż

Systemy tras kablowych

Funkcja systemów tras kablowych w warunkach pożaru jest kluczowa dla skutecznej ochrony budynku. Aby osiągnąć najwyższy poziom bezpieczeństwa przed pożarem, konieczne jest harmonijne współdziałanie i uzupełnianie się zabezpieczeń przeciwpożarowych, zarówno tych biernych, jak i czynnych, tworząc spójny i efektywny system.

Zapewnienie ciągłego dostępu do energii elektrycznej w trakcie pożaru jest niezbędne dla aktywacji wszystkich urządzeń ochrony przeciwpożarowej w obiekcie. Ten nieprzerwany dostęp do prądu jest gwarantowany przez zastosowanie tras kablowych przeciwpożarowych obejmujących przewody, systemy mocujące (takie jak korytka kablowe, w tym korytka siatkowe i perforowane, drabinki kablowe oraz uchwyty) oraz elementy nośne, wykonane zwykle ze stali ocynkowanej lub stali nierdzewnej.

Podczas pożaru kluczowe urządzenia, takie jak sygnalizacja pożarowa, urządzenia oddymiające, oświetlenie ewakuacyjne i windy pożarowe, muszą mieć zagwarantowany ciągły dostęp do energii elektrycznej. Zapewnienie ciągłości dostawy prądu w systemach zasilania i sterowania jest uregulowane przepisami, takimi jak Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r., w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

W trakcie pożaru trasy kablowe mogą ulec mechanicznym uszkodzeniom, takim jak ugięcia stropów czy elementów metalowych. Odpowiednie zabezpieczenia przeciwpożarowe i przestrzeganie zasad projektowania i prowadzenia tras kablowych mogą zminimalizować lub wyeliminować te straty.

Zastosowanie zabudowy ognioodpornej dla tras kablowych jest kluczowe, aby zapewnić ciągłość dostawy prądu do urządzeń bezpieczeństwa pożarowego podczas samego pożaru. Ponadto, zabezpieczenia przeciwpożarowe na trasach kablowych mają istotne znaczenie dla bezpieczeństwa ewakuacji, chroniąc drogi ewakuacyjne przed zapłonem kabli, co może prowadzić do utrudnienia widoczności i stanowić zagrożenie dla zdrowia. Dlatego trasy kablowe często prowadzone są w korytarzach, które pełnią funkcję dróg ewakuacyjnych.

Bierne zabezpieczenia pożarowe tras kablowych obejmują samodzielne sufity podwieszone, tworzące oddzielną strefę pożarową w przestrzeni międzysufitowej, oraz kanały kablowe z płytami ognioodpornymi, zamykające obciążenie ogniowe we własnej strefie pożarowej. 

Aspekty prawne ppoż

W kontekście przewodów i kabli elektrycznych, w tym światłowodowych, oraz ich mocowań, zwanych zespołami kablowymi, stosowanymi w systemach zasilania i sterowania urządzeniami służącymi ochronie przeciwpożarowej, istotne jest zagwarantowanie ciągłości dostawy energii elektrycznej lub przekazu sygnału przez czas niezbędny do uruchomienia i działania urządzenia.

Rozporządzenie to nakłada również obowiązek zapewnienia nieprzerwanej dostawy energii elektrycznej lub przekazu sygnału przez odbiorniki elektryczne biorące udział w procesie ratowania życia ludzkiego podczas pożaru. Określa ono minimalny czas, który wynosi nie mniej niż 30 lub 90 minut, mający umożliwić bezpieczną ewakuację ludzi z budynku. Obejmuje to urządzenia takie jak oświetlenie awaryjne, dźwiękowe systemy ostrzegawcze, wentylatory, windy czy pompy służące do podtrzymywania działania tryskaczy.

W Polsce, mimo braku szczegółowych przepisów dotyczących urządzeń podtrzymujących zasilanie i sygnały, powszechnie stosuje się normę DIN 4102-12. Ten dokument precyzuje wymagania dotyczące praktycznych aspektów sprawdzania kabli, w tym systemów mocujących, czyli tzw. zespołów kablowych. Norma ta skupia się na doprowadzeniu energii elektrycznej do odbiorników przez określony czas i w określonej temperaturze. Aby potwierdzić spełnienie tych wymagań, przeprowadza się serię badań systemu tras kablowych z kablami, mając pewność, że odbiorniki elektryczne w czasie pożaru dostarczą nieprzerwaną energię elektryczną.

Mocowanie kabli i ich klasyfikacja

W kontekście normy DIN 4102-12, istotne jest podkreślenie, że zdolność do podtrzymywania funkcji obejmuje tylko określone obwody w budynku, kluczowe dla systemów jak oświetlenie awaryjne czy systemy ostrzegawcze. Zazwyczaj norma ta dotyczy napięć o wartości do 1 kV i klasyfikuje się zdolność do podtrzymania funkcji w kategoriach E-30 i E-90, gdzie E-30 oznacza utrzymanie sprawności przez 30 minut, a E-90 przez co najmniej 90 minut.

W praktyce, systemy tras kablowych dostępne na rynku obejmują różne rozwiązania, takie jak podwieszone drabinki kablowe, korytka kablowe montowane przy ścianie, czy kable ognioodporne montowane poziomo pod sufitem lub pionowo do ścian, uwzględniając różne potrzeby aplikacji. Wybór odpowiedniego systemu zależy od konkretnych wymagań aplikacji, przy czym grupy E-30 i E-90 są powszechnie stosowane.

Ważne jest również zwrócenie uwagi na rozwiązania umożliwiające bezpieczne mocowanie kabli w systemach bezpieczeństwa pożarowego E-30, E-60 i E-90. Korytka kablowe z przetłoczeniami wzdłużnymi i poprzecznymi są często wykorzystywane w tym kontekście, zapobiegając uszkodzeniom przewodów podczas układania. Pokrywy korytek, drabinek czy korytek siatkowych wykonane z ocynkowanej stali zapewniają ochronę kabli przed uszkodzeniem mechanicznym i promieniowaniem UV.

Przy prowadzeniu tras kablowych, konieczne jest montowanie ich na odpowiednich podłożach, takich jak beton klasy B25 lub kamień naturalny, z uwzględnieniem minimalnych wymiarów ścian i filarów żelbetowych. W przypadku większych obciążeń stosuje się kotwy rozporowe, a tras kablowych nie prowadzi się w sposób, który może obniżyć ich funkcję w czasie pożaru. Zagrożenia takie jak spadające elementy budowlane, dylatacje czy konstrukcje budowlane muszą być uwzględnione w ułożeniu kabli.

Pamiętając o minimalnych normach zgięcia trasy kablowej oraz właściwym oznakowaniu systemu, wykonawca musi zadbać o bezpieczne prowadzenie kabli, korzystając z odpowiednich puszek instalacyjnych czy ognioodpornych przepustów. Zapewnienie ciągłości dostawy prądu w budynku podczas pożaru wymaga zastosowania systemów tras kablowych, które spełniają określone standardy i normy oraz zapewniają bezpieczeństwo i niezawodność w warunkach awaryjnych.